Uważaj na e-pieniądze czyli jak bezpiecznie korzystać z kart płatniczych

W dobie Internetu każdy w jakimś stopniu musi dostosować się do panujących trendów, które aktualnie królują w danym czasie. Rodzi to pewne zagrożenia związane z płatnościami elektronicznymi oraz używaniem kart płatniczych, o których powinieneś przeczytać!

Zmiany odczuwają najbardziej osoby urodzone przed rokiem 1970. Wtedy nie było takich wygód jak teraz. Obecnie wiele nowinek technologicznych wyręcza nas w podstawowych pracach lub znacznie skraca nam czas wykonywanej pracy.

Rozwój w stronę nowych technologii już dziś widać jak na dłoni. Już prawie w każdej dziedzinie życia spotykamy się z czymś „e” co sprawia, że coś jest innowacyjne a zarazem wygodniejsze. Gdy coś wprowadza się na rynki globalne jest to, co prawda sprawdzane przez różne instytucje, jednak niekiedy drobne przeoczenie, drobna luka w zabezpieczeniach lub w prawie może z cuda technologii stworzyć narzędzie dla przestępców, którzy w dzisiejszym świecie również się rozwijają  dostosowując je do swoich nie zawsze zgodnych z prawem celów.

Na temat czy „e” jest dobre czy nie można by rozmawiać godzinami. Dziś przybliżymy Państwu problem, który wyszedł na światło dzienne nie tak dawno. Dotyczy on pieniędzy elektronicznych, czyli wszelkiego rodzaju kart płatniczych, terminalów, bankomatów czy też słynnej ostatnimi czasy technologii paypass.

W Polsce z usług bankowości elektronicznej korzysta blisko 19 mln osób, a wydanych kart płatniczych zostało ponad 33 mln. Patrząc na te liczby, średnio na każdego użytkownika bankowości elektronicznej przypada po dwie karty płatnicze, lecz w rzeczywistości wygląda to tak, że przeciętny użytkownik korzysta od 1 do nawet 5 czy 6 kart z najróżniejszych banków. Posiadając tyle plastiku nasze portfele grubną, stając się cennym kąskiem dla kieszonkowców.

Gubiąc kartę płatniczą wiele osób mówi: „eee, co tam, karta posiada PIN, więc mam czas by zablokować kartę”. Zdanie jest prawdziwe lecz tylko w połowie, ponieważ wiele osób pomimo próśb ze strony instytucji bankowych nosi ze sobą na karteczkach lub co gorsza na samych kartach płatniczych zapisany kod PIN. Tym samym dają złodziejowi bezproblemowy dostęp do swoich pieniędzy. Oprócz tego bywają takie sytuacje, że najnowsze karty płatnicze wyposażone są w moduł paypass lub moneypass. Są to systemy płatności zbliżeniowych polegających na przyłożeniu karty płatniczej do terminala bez wpisywania kodu PIN. W sposób zbliżeniowy możemy wykonać zakupy na kwotę nie większą niż „ 50 zł”. Dlaczego w cudzysłowiu owe 50 zł, ponieważ to jest kwota umowna, której wiele banków pozwala na przekroczenie tej sumy a co za tym idzie na większe obciążenie karty bez żadnego uwierzytelnienia. Warto w tym celu sprawdzić jakie limity posiadają Państwa karty płatnicze.

Kolejnym przykładem są „wyfruwające pieniądze”, wyfruwające, ale jak to? Oczywiście nie dosłownie.  Nie wykonując nawet żadnych czynności związanych z płatnościami można zostać okradzionym będąc w miejscu publicznym. Wielu z was zapyta: jak to? Cała magia polega na tym, że systemy płatności elektronicznej rozwinęły się na tyle, że zastosowano je również w urządzeniach mobilnych takich jak telefony czy tablety aby nie trzeba było nosić ze sobą portfela. Odbywa się to dzięki technologii NFC, która jest podobna do systemu paypass czy moneypass, ale działa w dwie strony czyli jest w stanie wysyłać informacje i odczytać z innych kart zbliżeniowych np. kart płatniczych, kart miejskich czy karnetów wszelkiego rodzaju informacje). Gdy na rynku pojawiły się ów urządzenia przestępcy bezzwłocznie przystąpili do ich przystosowania do swoich celów i tak powstało potężne narzędzie do kradzieży pieniędzy na odległość.

Cały proceder wygląda następująco. W sklepie jest przestępca nr. 1 który posiada telefon nr.1 wyposażony w czytnik NFC i pewne oprogramowanie do płatności, wy tym samym czasie jego kolega przestępca nr2. Znajduje się np. w drugim mieście lub na drugim końcu Polski w jakimś tłocznym miejscu i ma ze sobą drugi telefon wyposażony również w czytnik NFC i oprogramowanie, ten drugi przestępca będąc w zatłoczonym miejscu przykłada do potencjalnych poszkodowanych w pewnej odległości telefon, który jak tylko wykryje kartę z paypassem od razu prześle informacje z karty poszkodowanego przez telefon przestępcy nr2 do telefonu przestępcy nr1, który swym telefonem wykona Transakcję. Może się wydawać ze do proces bardzo długi, mało realny i skomplikowany wręcz przeciwnie płatność zbliżeniowa jest bardzo szybka, więc wystarczy 2 -3 sec max by zakupy stały się naszą własnością.

Aby zapobiec tego typu przestępstwom wiele firm sprzedających np. portfele czy etui na dokumenty stosuje dodatkowe wysłanie np. siateczką faradaya, która odbija fale z zewnątrz uniemożliwiając odczyt z naszej karty. Istnieje również domowy sposób, nie jest on trwały, ale za to skuteczny: obwinąć kartę sreberkiem lub folią aluminiowa, która ma te same właściwości, co siatka.

Warto uważać również podczas wybierania pieniędzy z bankomatu, bowiem mogą być w nim zainstalowane przez przestępców dodatkowe nakładki na klawiaturę, przystawki skanujące kartę lub kamery, które rejestrują wszystko co się dzieje pomiędzy osobą pobierającą gotówkę a bankomatem.  Nawet w sprawdzonych bankomatach należy upewnić się czy poszczególne elementy bankomatu nie wzbudzają podejrzeń (np. szpary, luki, wyłamania czy sposób działania klawiatury). W razie stwierdzenia istnienia takowych należy bezzwłocznie zawiadomić zarządcę bankomatu, do którego numer telefonu zawsze znajduje się na naklejce przyklejonej do maszyny bądź też policję.

Powszechność stosowania bezgotówkowego sposobu płatności oraz możliwości pobierania gotówki z bankomatów powoduje, że każda osoba korzystająca z tych udogodnień narażona jest na zagrożenia związane z działalnością przestępczą. – mówi jeden z policjantów zajmujących się tego typu przestępstwami.

Według Policji najczęściej notowane przestępstwa w Polsce związane z obrotem pieniądza to: kradzieże kart płatniczych i ich użycie w placówkach handlowych lub bankomatach, posiadanie bądź posługiwanie się sfałszowanymi kartami płatniczymi,  przygotowanie do fałszowania kart płatniczych – tzw. „skimming”. Kolejnym przestępstwem jest wykorzystywanie nielegalnie pozyskanych danych kart płatniczych do dokonywania transakcji oraz kradzieże gotówki i kart płatniczych z bankomatów, poprzez instalację na nich urządzeń technicznych.

Policja radzi jak ich uniknąć:

• Chroń hasło dostępu. Hasło, które otrzymujesz od banku, służy do bezpiecznego logowania do systemu. Zapamiętaj je, nie zapisuj. Nie udostępniaj hasła nikomu, rób wszystko, aby nie dostało się w niepowołane ręce.
• Nie odpowiadaj na podejrzane e-maile. Jeśli otrzymasz wiadomość, której nadawca żąda przekazania numerów i haseł koniecznych do logowania w systemie bankowości internetowej, zawiadom bank. Instytucje finansowe nigdy nie proszą swoich klientów o tego typu dane.
• Korzystaj z pewnego komputera. Staraj się logować do systemu zawsze z jednego, pewnego komputera. Zwróć uwagę, czy połączenie z bankiem jest szyfrowane, o czym świadczy ikona w kształcie kłódki umieszczona przy pasku adresowym. Korzystanie z różnych miejsc logowania ułatwia zadanie przestępcom.
• Staraj się korzystać z zaufanych i zabezpieczonych sieci Wi-Fi  ( unikaj miejsc Publicznych typu Hot Spot)
• Aktualizuj programy. W komputerze, z którego korzystasz, staraj się jak najczęściej aktualizować programy, zwłaszcza przeglądarkę internetową. To ogranicza możliwość ataku ze strony przestępców, którzy poprzez sieć internetową w pierwszej kolejności pozyskują dane z gorzej chronionych komputerów.
• Zawsze stosuj się do procedur. Logowanie do systemu, wykonywanie transakcji płatniczych, a także korzystanie z innych możliwości, jakie daje bankowość internetowa, zawsze wykonuj zgodnie z procedurą przyjętą przez bank, z którego usług korzystasz. Podpisując umowę, zapoznaj się z zasadami korzystania z elektronicznych instrumentów płatniczych.
• Korzystaj z oprogramowania antywirusowego. Dbaj o to, aby Twój komputer był dobrze chroniony przed atakami wirusów. Dzięki temu lepiej chronione będą również Twoje pieniądze.
• Zmieniaj hasła dostępu. Nie popadaj w rutynę, staraj się jak najczęściej zmieniać hasło dostępu do systemu bankowości internetowej. To zwiększa bezpieczeństwo Twoich pieniędzy.
• Chroń poufny numer PIN.  Nie zapisuj go, staraj się zapamiętać. Jeśli już musisz zapisać ten numer, zrób to mądrze, ukrywając go w ciągu swojego numeru rachunku bankowego lub numeru PESEL.
• Chroń kartę przed złodziejami i oszustami. Trzymaj ją w miejscu niedostępnym, najlepiej w wewnętrznej kieszeni, nie udostępniaj osobom nieuprawnionym, nie ujawniaj obcym danych dotyczących karty- numeru, kodu i daty ważności.
• Wpisując numer PIN na klawiaturze terminala lub bankomatu, zawsze zakrywaj ręką klawiaturę. Nie pozwól, aby ktoś obcy dostrzegł wpisywany przez Ciebie numer PIN, zasłonięcie ręką chroni także przed nielegalnie zainstalowaną kamerą, z której korzystają przestępcy.
• Zwróć uwagę na bankomat, w którym wypłacasz pieniądze. Urządzenie nie powinno mieć żadnych dodatkowych elementów wystający poza obrys bankomatu. Plastikowe nakładki umieszczone przy otworach służących do wkładania karty płatniczej oraz  podejmowania gotówki przestępcy wykorzystują do kradzieży pieniędzy z naszego konta. W takich elementach mogą się również znaleźć kamery rejestrujące nasze zachowanie podczas korzystania z bankomatu. W razie wątpliwości powiadom policję.
• Zagubienie bądź kradzież karty płatniczej niezwłocznie zgłoś bankowi.  Dzięki szybkiemu powiadomienie banku, a tym samym zastrzeżeniu karty, nie stracisz zgromadzonych na koncie pieniędzy. Jeśli jesteś pewien, że padłeś ofiarą przestępstwa, zgłoś się do jednostki policji.
• Bądź zawsze obecny przy płatności kartą. Nie udostępniaj kart kasjerom w sklepach, kelnerom w restauracjach tak, aby nie mieć do niej dostępu. Jeśli przekazujesz kartę osobie, u której regulujesz płatność, nie spuszczaj jej z oka.
• Sprawdzaj, czy posługujesz się właściwą kartą. Kontroluj stan swojego konta, zachowuj potwierdzenia transakcji, uważaj na prowizje banków. Używaj tej karty, na której korzystanie Cię stać.

fot. własne \ M. Książkiewicz \ KG Policji